Jolanta Wacławek
Pediatra w Instytucie Matki i Dziecka
Wakacje – czas relaksu dla dzieci. Gdy one beztrosko wypoczywają rodzice myślą co będzie od września – znowu infekcje?
Idealnie byłoby, gdyby nasze dziecko w ogóle nie chorowało – nie zawsze takie marzenia się spełniają… Jak dbać o odporność i jak ją wzmacniać? Nie ma jednego cudownego „środka” – tabletki, syropu czy leku, który spełniłby nasze marzenie. Kształtowanie odporności powinniśmy zaczynać od okresu niemowlęcego. Odpowiednia temperatura w domu, systematyczne wietrzenie mieszkania, odpowiednie ubranie zależnie od panujących warunków zewnętrznych to niektóre z zaleceń jakie wpływają na hartowanie dziecka. Ale nasze dziecko nie jest już niemowlakiem – chodzi do szkoły, a my chcemy, aby jego frekwencja w roku szkolnym była stuprocentowa.
Co możemy zrobić?
Zdrowe dziecko to dziecko wyspane, wypoczęte, odpowiednio odżywione. Układ immunologiczny pracuje wtedy prawidłowo – reaguje odpowiednio na zagrożenia zewnętrzne jakimi są wirusy i bakterie. Odpowiednia ilość snu w roku szkolnym i w wakacje to ważny element budowania odporności. Zaplanujmy odpowiednią ilość snu w wakacyjnym programie dnia. Oczywiście, żeby dziecko dobrze spało musi się wcześniej dobrze zmęczyć. Gry i zabawy ruchowe, pływanie, jazda na rowerze na powietrzu to świetny sposób na wzmacnianie odporności naszego dziecka. Jeśli to wszystko połączymy z wyjazdem, czyli zmianą klimatu to układ odpornościowy ma dodatkowe wzmocnienie. Bardzo ważny jest sposób odżywiania – pełnowartościowa dieta z odpowiednią ilością witamin, składników mineralnych czy białka. Nawyki żywieniowe kształtujemy od wczesnego okresu dziecięcego. Jeśli uda nam się nauczyć młodsze dzieci i przekonać starsze do jedzenia zdrowych pokarmów to będzie ważny krok do kształtowania odporności.
Inny ważnym elementem kształtowania odporności dziecka są szczepienia ochronne. Obowiązujący w naszym kraju Program Szczepień Ochronnych /PSO/ zawiera szczepienia podstawowe oraz szczepienia dodatkowe, czyli zalecane. Do zalecanych należy szczepienie przeciwko grypie. Prawdziwa grypa to groźna choroba – wysoka gorączka, ciężkie powikłania. Nie mamy skutecznych leków na wirusy. Uchronić nas może szczepionka. Jest ona przygotowywana na dany sezon – szczepienie musi być powtarzane co rok przed jesienią. Systematyczne szczepienie to duże wzmocnienie naszej odporności. Szczepmy więc zarówno dzieci jak i rodziców. A leki immunostymulujące popularnie nazywane „szczepionkami w tabletkach”? Najlepiej podać je zanim dziecko zacznie chorować, czyli w końcu sierpnia lub na początku września. Są to jednak leki sprzedawane na receptę. A bez recepty? – preparaty roślinne zawierające zioła np. jeżówkę, czarny bez, preparaty z kwasami omega, tran. Warto porozmawiać o wyborze preparatu z lekarzem. Czasem choroby współistniejące np. alergia zawężają wybór.
Duży wpływ na odporność ma witamina D. W okresie jesienno-zimowym konieczne jest codzienne podawanie witaminy D naszym dzieciom. W pożywieniu nie ma jej w odpowiedniej ilości – zapytajmy lekarza o dawkę właściwą dla naszego dziecka. W okresie infekcyjnym ważna rzecz to odpowiedni ubiór – dobrany do pogody – dobrany do indywidualnego odczuwania ciepła i zimna przez dziecko. Nie przegrzewamy i nie wychładzamy – ubieranie na „cebulkę” nadal jest zalecane.
Na koniec o ważnym czynniku wpływającym na odporność naszych dzieci – dym tytoniowy. Nie palimy w domu w ogóle, a szczególnie w pomieszczeniach, w których przebywają dzieci.