Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Jakiel
Kierownik I Kliniki Położnictwa i Ginekologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego i Główny Konsultant ds. Położnictwa i Ginekologii Szpitala św. Zofii w Warszawie
Sposób działania i skuteczność krążków dopochwowych jako kobiecego środka antykoncepcyjnego jest taka sama jak tabletek. Zapewniają bardzo wysoką ochronę przed niechcianą ciążą. Różnicą na korzyść krążków jest fakt, że nie trzeba pamiętać o ich stosowaniu codziennie, jak w przypadku tabletek. Jakie alternatywne formy antykoncepcji może stosować kobieta, kiedy nie może lub nie chce przyjmować doustnej antykoncepcji?
Antykoncepcja doustna, czyli tabletki, jest nadal najpopularniejszą formą kobiecej antykoncepcji. Jednak, po pierwsze, nie każda kobieta może przyjmować terapię hormonalną – a takie jest działanie tabletek – a po drugie, ten rodzaj zapobiegania niechcianej ciąży wymaga od kobiety pełnej świadomości i pamiętania o codziennym połykaniu tabletek.
Alternatywą są wkładki domaciczne lub krążki dopochwowe. Niektóre z tych środków nie bazują na terapii hormonalnej, gdyż zawierają pierwiastki miedzi lub srebra, które działają miejscowo w jamie macicy i chronią przed niechcianą ciążą poprzez np. spowalnianie plemników lub zmienianie charakteru śluzu w pochwie.
W Polsce nadal dominującym środkiem antykoncepcyjnym są tabletki, ale z roku na rok krążki zyskują popularność. Mogą one być stosowane przez kobiety w każdym wieku, choć oczywiście nie jest to wskazana metoda dla kobiet, które jeszcze nie odbyły pierwszego stosunku. Natomiast aktywna seksualnie 20-letnia kobieta bez problemu może je stosować.
Na czym polega działanie krążków dopochwowych?
Krążki dopochwowe dzielą się na dwa typy. Pierwszym są diafragmy, czyli pierścienie wypełnione cienką folią nieprzepuszczającą plemników. To metoda neutralna hormonalnie.
Drugim typem antykoncepcji dopochwowej są krążki, które wydzielają hormony. Ich sposób działania jest więc taki sam jak tabletek, podobnie jak ich skuteczność, która jest bardzo wysoka. Różnica na korzyść krążków jest taka, że po połknięciu tabletek kobieta musi pamiętać codziennie, natomiast krążek aplikuje się jednorazowo na trzy tygodnie i wyjmuje dopiero przed miesiączką. Nie ma więc ryzyka, że kobieta aktywna seksualnie zapomni o terminowym połknięciu tabletki, narażając się na zajście w niechcianą ciążę.
Niższa popularność krążków dopochwowych w Polsce to w dużej mierze kwestie kulturowe, bo np. w Anglii czy Hiszpanii to bardzo popularna metoda zapobiegania ciąży. W zasadzie jedyną barierą przed stosowaniem tej metody jest kwestia strachu kobiety przed noszeniem w sobie ciała obcego, a także obawy partnera seksualnego o swobodę współżycia.
W jaki sposób przebiega aplikacja krążka i jak przekłada się używanie tej metody antykoncepcji na codzienne życie kobiety?
Każda terapia hormonalna – a więc również stosowanie tabletek antykoncepcyjnych czy krążków domacicznych antykoncepcyjnych – musi być konsultowana z lekarzem, który wypisze odpowiednią receptę, a wcześniej potwierdzi, że nie występują przeciwwskazania do przyjmowania hormonów.
Natomiast sama aplikacja krążka do pochwy jest bardzo prosta i każda kobieta bez problemu poradzi sobie sama w domu. Przy aplikacji należy go delikatnie ścisnąć, a on już sam odpowiednio ulokuje się w pochwie, opierając się o jej ścianki. Krążki nie różnią się od siebie rozmiarem czy kształtem, więc ich zakup czy wybór nie będą problematyczne. Krążek jest bardzo elastyczny, dostosowuje się do kształtu każdej pochwy.
Ponadto, po aplikacji krążek jest dla kobiety zupełnie nieodczuwalny, w zasadzie na trzy tygodnie może ona o nim zupełnie zapomnieć – nie przeszkadza ani we współżyciu, ani w uprawianiu sportu, ani w codziennych czynnościach. Gdyby wystąpiła sytuacja, że kobieta zapomni go usunąć po trzech tygodniach, to przestaje on po prostu funkcjonować jako środek antykoncepcyjny. Uspokajam więc, że zarówno aplikacja krążka, jak i jego noszenie nie powoduje u kobiet żadnego dyskomfortu. Oczywiście w przypadku wątpliwości przy pierwszym użyciu należy poprosić o pomoc ginekologa.