Rozwijająca się technika medyczna daje chirurgom nowe narzędzia do usuwania migdałków. Zastosowanie elektrochirurgii zmniejsza krwawienie podczas i po zabiegu, pozwala na szybsze gojenie oraz minimalizuje ryzyko powikłań.
Dr n. med. Paweł Szwedowicz
Specjalista Otorynolaryngolog Chirurg Głowy i Szyi, absolwent Akademii Medycznej w Gdańsku, wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny Kliniki Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, współzałożyciel warszawskiej Kliniki Głowy i Szyi Optimum, w której zajmuje się wprowadzaniem do praktyki klinicznej nowoczesnych technik chirurgicznych
Jakie są wskazania do wykonania zabiegu usunięcia migdałków?
Ogólnie mówiąc, są trzy kategorie wskazań. Pierwsza grupa to zakażenia i stany zapalne nawracające lub zakażania przewlekle, których nie jesteśmy w stanie zwalczyć leczeniem farmakologicznym. Druga grupa związana jest z zaburzeniem oddychania podczas snu, bezdechami i chrapaniem. Trzecia kategoria wskazań to przypadki z podejrzeniem stanu nowotworowego. Warto podkreślić, że dwie pierwsze grupy mogą występować u dzieci, zaś trzecia w większości przypadków dotyczy dorosłych. Ponadto u dzieci na ogół przeprowadza się zabieg częściowego usunięcia migdałków, czyli tonsillotomię, a u dorosłych – całościowego, czyli tonsillektomię.
Jakie są obecnie dostępne metody całościowego usuwania migdałków, czyli właśnie tonsillektomii?
Podstawowa technika zabiegu to tzw. klasyczne wycięcie przy pomocy narzędzi chirurgicznych – nożyczek, raspatora czy kleszczy. Tę metodę obecnie bardzo często uzupełnia się techniką elektrochirurgii poprzez wykorzystanie narzędzi elektrycznych, które pozwalają na sprawne zamknięcie naczyń krwionośnych. Wśród nowoczesnych metod usuwania migdałków mamy również narzędzia chirurgii radiofalowej, które wykorzystują prąd zmienny o częstotliwości fal radiowych. Różnica między tą metodą, a elektrochirurgią jest taka, że w przypadku klasycznej elektrochirurgii podgrzewamy tkankę do kilkuset stopni Celsjusza, natomiast w przypadku elektrochirurgii fal radiowych do 60-70 stopni. Taka temperatura wystarcza do denaturacji tkanek, zamknięcia naczyń krwionośnych i zatrzymania krwawienia, ale jednocześnie nie doprowadza do karbonizacji tkanek, która to karbonizacja wydłuża proces gojenia i zwiększa ból pacjenta.
Inną metodą zabiegu jest koblacja, w której również wykorzystujemy prąd wysokich częstotliwości – w środowisku soli fizjologicznej wytwarzana jest plazma, która ułatwia cięcie tkanki. Kolejna metoda wiąże się z wykorzystaniem noża harmonicznego, którego ostrze drga z częstotliwością ultradźwięków. Nóż pozwala przecinać tkanki, a jednocześnie wytwarza ciepło, które od razu zamyka naczynia krwionośne. No i na koniec muszę wspomnieć o moim ulubionym urządzeniu do usuwania migdałków. To nowoczesne narzędzie, wyglądające jak kleszczyki, łączy w sobie kilka funkcji: pozwala na oddzielenie migdałków od otaczających je mięśni, umożliwia przecięcie tkanki, a dodatkowo poprzez koagulację tkanki zamyka naczynia krwionośne. To, co wyróżnia to urządzenie, to jego zdolność do automatycznego pomiaru ilości energii niezbędnej do koagulacji tkanki, co znacząco ułatwia zabieg.
Jak wygląda rekonwalescencja po zabiegu i jaki wpływ na nią mają nowoczesne metody zabiegowe?
Pacjentowi najbardziej przeszkadzają dolegliwości bólowe gardła, szczególnie przy przełykaniu lub dłuższym mówieniu. Nasilenie bólu zależy od techniki operacyjnej i uwarunkowań indywidualnych. Po zastosowaniu klasycznej metody oczywiście ból jest większy, a proces rekonwalescencji dłuższy. Rozwijająca się technika medyczna daje chirurgom nowe narzędzia, których zastosowanie zmniejsza krwawienie podczas i po zabiegu, ogranicza uszkodzenie tkanek, pozwala na szybsze gojenie oraz minimalizuje ryzyko powikłań.
Dzięki temu używając elektrochirurgii, możemy dokuczliwość zabiegu ograniczyć do minimum. Natomiast trzeba pamiętać, że migdałki są niezwykle ukrwione i zawsze trzeba liczyć się z ryzykiem wystąpienia krwawienia, szczególnie okresie 5-10 dni dniu po ich wycięciu. Ponadto, po zabiegu pacjent nie powinien spożywać ostrych, kwaśnych i gorących pokarmów, a także powinien ograniczyć aktywność fizyczną.