Karolina Piotrowska
Psycholożka, psychoterapeutka, seksuolożka, doula – od 2009 roku towarzyszy kobietom w czasie ciąży, porodu i wczesnego macierzyństwa, jest prekursorką technik głębokiej relaksacji i hipnoporodu w Polsce, autorką programu „Cud Narodzin – hipnoza do porodu” oraz książki „Błogosławiony Stan Umysłu – bajki terapeutyczne dla kobiet w ciąży”
Ciąża dla wielu kobiet nie kojarzy się ze spokojnym wyczekiwaniem na narodziny czy wiciem gniazda. Nawet jeśli wszystko przebiega fizjologicznie, a dziecko rozwija się prawidłowo okres ciąży jest czasem, w którym poziom lęku bywa wyższy niż na innych etapach życia.
Z uwagi na aktualną sytuację epidemiologiczną na świecie mamy mieszankę wybuchową. Od miesięcy obserwujemy, że wzrasta ilość kobiet w ciąży potrzebujących opieki psychoterapeutycznej i psychiatrycznej.
CZYM JEST LĘK?
Niestety nie wszyscy ludzie potrafią nazywać swoje emocje. Lęk jest jednym ze stanów, który często bywa mylnie interpretowany jako „napięcie” bądź „zdenerwowanie”.
Wysoki poziom lęku może objawiać się w różny sposób. Typowe symptomy to:
– zamartwianie się, czyli tworzenie w myślach czarnych wizji przyszłości, analizowanie tych ciemnych scenariuszy, szukanie rozwiązań na problemy, które jeszcze się nie wydarzyły
– myślenie o przyszłości w sposób ponury i pesymistyczny, na przykład myśli w stylu „a co, jeśli coś pójdzie nie tak? czy mi ktokolwiek pomoże? czy sobie poradzę?” bądź wprost „nie dam sobie rady”;
– unikanie niektórych czynności bądź aktywności, na przykład – biegam od lat, ale po ostatnim bieganiu w ciąży poczułam szybsze bicie serca, przestraszyłam się tego i teraz unikam biegania;
– doświadczenia z ciała: nasze ciało jest przestrzenią, w której wydarzają się nasze emocje i myśli, a to oznacza, że ciało reaguje na podwyższony poziom lęku; częste symptomy to drżenia rąk; ścisk w żołądku, mdłości, szybsze bicie serca, trudności ze złapaniem oddechu, zawroty głowy
Warto wiedzieć, że lęk jest zupełnie naturalny i doświadcza go każdy człowiek. Nie ma nic wstydliwego w tym, że go czujemy. W aktualnej sytuacji epidemiologicznej obserwujemy wzrost osób zmagających się z różnego rodzaju stanami lękowymi i depresyjnymi.
JAK LĘK WPŁYWA NA CIĄŻĘ?
Szczególnie podatne na lęk mogą być aktualnie kobiety w pierwszej ciąży oraz te, które już kiedyś doświadczyły wysokiego poziomu lęku bądź depresji.
Doświadczanie lęku przez matkę rzeczywiście może wpływać na rozwój płodu. W szczególności wpływ ten widoczny jest w trakcie formowania się układu nerwowego dziecka. U dzieci matek doświadczających wysokiego poziomu lęku wolniej przebiegają procesy neurogenezy (tworzenia nowych komórek nerwowych) oraz synaptogenezy (tworzenia nowych połączeń między komórkami nerwowymi). Jednocześnie warto pamiętać, że układ nerwowy człowieka w ciągu roku po narodzinach przeżywa skokowy rozwój i różnice w ilości neuronów oraz synaps jest na tym etapie wyrównywana. Doświadczanie lęku w ciąży przede wszystkim zabiera jej radość z okresu ciąży.
JAK LĘK WPŁYWA NA PORÓD?
Po pierwsze kobiety z wysokim poziomem lęku częściej rozważają operacyjne zakończenie ciąży. Wiele kobiet samodzielnie diagnozuje u siebie tokofobię (lęk przed porodem) i prosi specjalistów o skierowanie na cesarskie cięcie ze względów psychiatrycznych. Warto jednak wiedzieć, że niezależnie od uzyskanego skierowania pierwszym leczeniem w przypadku wysokiego poziomu lęku oraz tokofobii jest psychoterapia.
Widoczny jest również wpływ lęku na proces porodu naturalnego. Wraz z doświadczaniem lęku w ciele pojawia się adrenalina i noradrenalina, z kolei do sprawnego przebiegu akcji porodowej kobieta potrzebuje wydzielania oksytocyny. Dlatego tak istotne jest, aby zająć się lękiem i nauką technik relaksujących na etapie ciąży, by móc z nich później świadomie korzystać w trakcie porodu. W trakcie trwania głębokiej relaksacji i technik hipnoporodowych doświadczony w pracy z tymi metodami psychoterapeuta uczy kobiety jak oswoić lęk i jak zachować wewnętrzny spokój w czasie narodzin.
CO ROBIĆ JEŚLI DOŚWIADCZASZ LĘKU?
Aktualnie do typowych lęków ciążowych doszły lęki związane z globalną pandemią. Ta sytuacja odciska swoje piętno na kobietach w ciąży, gdyż część aktywności, którą wcześniej w naturalny sposób robiły ciężarne i które chroniły je przed wysokim poziomem lęku, np. basen, spotkania z grupą młodych mam i kobiet w ciąży, wyjazdy, są obecnie niemożliwe do zrealizowania.
W związku z tym pozostaje nam położenie nacisku na to, co możemy zrobić!
Po pierwsze zwiększaj swoją wiedzę o ciąży i porodzie – możesz zapisać się na darmową szkołę rodzenia dostępną na cud-narodzin.pl, rozmawiać na grupach wsparcia z innymi kobietami w ciąży i profesjonalistami z zakresu opieki okołoporodowej.
Po drugie, stawiaj granice swoim znajomym i bliskim. Wiele lęku wnoszą w życie ciężarnej opowieści o tym co trudnego czy niedobrego może się stać w czasie porodu. Oczywiście, dbaj o swoją wiedzę, ale lepiej zbieraj te informacje od specjalistów. Osobom, które chcą poczęstować Cię swoim strachem masz prawo powiedzieć „nie”.
Po trzecie, dbaj o swój relaks. Kiedy to mówię mam na myśli nie tylko codzienne drobne przyjemności w stylu kąpieli czy dobrego jedzenia. Sugeruję i polecam skorzystać ze wsparcia terapeutycznego w nauce osiągania głębokiego stanu relaksu i odprężenia. Szczególnie pomocne będzie to właśnie osobom z wysokim poziomem lęku, choć jednocześnie właśnie u tych osób początki tej nauki mogą być najtrudniejsze.
Aby pokazać Ci moc głębokiego relaksu przygotowałam dla Ciebie specjalne nagranie audio, z którego możesz skorzystać wchodząc na stronę: cud-narodzin.pl/relaksacja.
Po więcej informacji o psychologicznej stronie przygotowania do narodzin, innych metodach pracy z lękiem oraz kolejne nagrania znajdziesz na stronie: cud-narodzin.pl.