Prof. dr hab. n. med. Adam Reich
Zakład i Klinika Dermatologii, Uniwersytet Rzeszowski
Istnieje wiele mitów na temat higieny i pielęgnacji skóry dziecka podczas przechodzenia przez dziecko ospy wietrznej. Są one związane zarówno z tym, jak często należy kąpać dziecko, ale również jakich preparatów należy unikać. Na szczęście nasz ekspert, Profesor Adam Reich w rozmowie z nami pomógł nam raz na zawsze rozprawić się z mitami, które nierzadko wprowadzając zatroskanych rodziców w błąd.
W jaki sposób powinna przebiegać pielęgnacja skóry dziecka w trakcie ospy wietrznej? Jaka jest jej rola?
Ospa jest chorobą znacznie ograniczającą normalne funkcjonowanie dziecka. W trakcie choroby tworzą się zmiany, tzw. pęcherzyki. Pęcherzyki te czasem pękają, stąd też potrzebna jest swego rodzaju ochrona. Powinniśmy je zabezpieczyć przed wtórnym zakażeniem bakteryjnym. Bardzo często widzimy dzieci wysmarowane na biało, ponieważ podczas ospy można stosować taki preparat jak puder płynny. Aplikując preparaty z dodatkiem właśnie tiaminy, ewentualnie z tlenkiem cynku możemy znacznie zasuszyć ranę i nie doprowadzić do ewentualnego dostania się do niej bakterii. Wtedy to może dojść do zakażenia, co jest jeszcze bardziej uciążliwe, dlatego warto pozostawić na zmianach taką powłokę chroniącą.
Jakiego rodzaju produkty rodzice powinni wybierać przy występowaniu uciążliwego dla dziecka silnego uczucia świądu?
Z doświadczenia wiemy, że leki antyhistaminowe w tym przypadku nie działają. Te, które wymieniłem, czyli np. pudry płynne mogą zadziałać przeciwświądowo, zatem można ich użyć, by dziecko odczuło ulgę. Wszelkie preparaty nakładane na skórę tworzą też na niej warstwę ochronną, zatem przy okazji chronią też przed drapaniem. Nie zanotowano działań niepożądanych związanych ze stosowaniem tego typu produktów i tak jak już wcześniej wspominałem – mają one działanie łagodzące, przeciwświądowe, ale przede wszystkim zasuszające pęcherzyki.
Jaka jest rola właściwiej higieny przy stosowaniu preparatów zewnętrznych takich jak pudry płynne? Czym może skutkować niedostateczna higiena?
Bardzo ważnym jest, by często dziecko myło ręce, a także przestrzeń pod paznokciami. Jak wiadomo, podczas ospy może pojawić się silny świąd, a drapiąc paznokciami zmiany, dziecko może przenieść na nie bakterie. Istotna jest także częsta kąpiel. Ma ona dwojakie znaczenie – daje dziecku ulgę podczas gorączki (bardzo często w trakcie ospy dochodzi do występowania stanów podgorączkowych), a także pomaga zadbać o higienę.
Tutaj ważne jest, by kąpiel była bardzo delikatna dla skóry. Należy używać łagodnych preparatów do mycia, a także delikatnej techniki. Niewskazane jest tarcie, a także używanie gąbek od mycia skóry dziecka. Po kąpieli można zastosować preparat naskórny i ubrać dziecko. Niedostateczna higiena może wiązać się z wtórnym nadkażeniem bakteryjnym rany, co sprawia, że gorzej się będzie ona goiła. Bardzo często po ospie na skórze mogą pozostać nieestetyczne blizny.
Jakiego rodzaju preparaty powinny być stosowane w pierwszej fazie ospy?
Tak naprawdę mogą to być przez cały czas te same produkty, czyli pudry płynne, preparaty z tiaminą, tlenkiem cynku. Chodzi przede wszystkim o to, by nie doprowadzić do rozdrapywania ran i prawidłowej higieny przez cały okres trwania choroby. Oczywiście, żeby jej przeciwdziałać stosuje się szczepionki, jednak jest to szczepionka żywa, zatem po jej zastosowaniu mogą również pojawić się zmiany skórne.