Aleksandra Inatowicz-Łubiańska
Psycholog Fundacji ITAKA
Okres nastoletni to czas, gdy w człowieku zachodzą zmiany biologiczne i psychospołeczne. Kluczowe jest to, jak na te zmiany reagują najbliżsi, czy nastolatek ma w nich wsparcie. Wydaje się, że obecnie nastolatkom niczego nie brakuje. Jest jednak inaczej. Dlaczego nie wolno bagatelizować przejawów młodzieńczego buntu?
Ostatnie, pandemiczne miesiące, pokazują, że dzieciakom ewidentnie brakuje wsparcia. Zwykle, kiedy w zachowaniu pojawiają się przejawy młodzieńczego buntu, rodzice nakładają na dziecko kolejne ograniczenia. Przykładowo – zabierają telefon, fizycznie odcinając je od możliwości uzyskania jakiejkolwiek pomocy. A każdy wybuch, forma nieposłuszeństwa o czymś świadczy. Żeby dowiedzieć się, co naprawdę jest jego przyczyną potrzeba czasu, spokoju i analizy. Dlatego, w takich sytuacjach rodzice powinni zapewniać dziecko, że zawsze są gotowi je wysłuchać i wesprzeć.
A jeśli na chęć pomocy dziecko wciąż mówi „nie”?
Trzeba być cierpliwym i stale wysyłać komunikat, że dziecko może na nas liczyć. Można zaproponować pisanie smsów lub maili, bo niekiedy obu stronom łatwiej jest przelać emocje na papier. Można zachęcić do rozmowy z krewnym, któremu dziecko ufa i ma dobry kontakt. Można przekazać numer Telefonu Zaufania Młodych 22 484 88 04, gdzie nastolatek anonimowo porozmawia z psychologiem. Niepełnoletnie dziecko musi mieć zgodę rodzica, aby pójść do psychologa lub psychiatry. Niestety, czasem rodzice, mimo iż dziecko potrzebuje pomocy fachowca, nie godzą się na takie rozwiązanie. Zdarza się też, że nastolatek wstydzi się o to poprosić. Wtedy alternatywą może być telefon zaufania, gdzie wspólnie z ekspertem poszuka możliwości rozwiązania problemów.
Jakie mogą być konsekwencje bagatelizowania problemów dziecka?
Duże zagrożenie to depresja. Nastolatki w różny sposób przechodzą tę chorobę, ich emocje szybko się zmieniają, a obniżonemu nastrojowi może towarzyszyć np. agresja. Może pojawić się bezradność, złość na rodziców. Poczucie pozostawienia samemu sobie z problemami czasem prowadzi do myśli o ucieczce. W głowie nastolatka to proste rozwiązanie, które jednak realnie może sprowadzić na niego wiele zagrożeń.
Itaka prowadzi Telefon w Sprawie Zaginionego Dziecka 116 000. Pod tym numerem udzielamy pomocy rodzinom zaginionych dzieci. Kontaktować mogą się też z nami dzieci, które uciekły bądź planują to zrobić. Zawsze jesteśmy otwarci na młodych, nie krytykujemy, wysłuchujemy i staramy się wspólnie znaleźć rozwiązanie problemów.