Dr n. med. Ilona Małecka
Specjalista pediatra, pracuje w Wielkopolskim Centrum Zdrowia Dziecka w Poznaniu, nauczyciel akademicki w Katedrze i Zakładzie Profilaktyki Zdrowotnej w Poznaniu; edukuje rodziców także na Instagramie
W trakcie infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci należy stosować preparaty udrożniające i nawilżające nos. Aplikowanie leków zmniejsza ryzyko powikłań takich jak zapalenie ucha środkowego czy infekcja zatok przynosowych.
Jakie są przyczyny i objawy infekcji górnych dróg oddechowych?
Infekcje te – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – na ogół wywoływane są przez wirusy, które najczęściej pojawiają się sezonowo, głównie w okresie jesienno-zimowym. Znacznie rzadszą przyczyną infekcji są bakterie. Infekcje wirusowe przenoszone są przede wszystkim drogą kropelkową, a mechanizm transmisji jest bardzo prosty, więc w zamkniętym pomieszczeniu nierzadko wystarczy jedna zainfekowana osoba, by zakazić kilka innych. To sprawia, że infekcje górnych dróg oddechowych są tak częste, szczególnie w przypadku dzieci przebywających w dużej grupie w sali szkolnej lub przedszkolnej. Objawy infekcji górnych dróg oddechowych to chociażby silny ból gardła powodujący uczucie drapania oraz podwyższona temperatura: od stanu podgorączkowego, do gorączki przekraczającej 39°C. Współtowarzyszyć temu mogą bóle mięśni i bóle głowy, złe samopoczucie, a także nieżyt nosa w postaci jego blokady lub kataru.
Jak poradzić sobie z katarem u dzieci, aby odblokować nos i nawilżyć śluzówkę?
Katar u dzieci bywa bardzo uciążliwym objawem, bo powoduje utrudnione oddychanie przez nos. Dzieciom dodatkowo może dokuczać problem wysychających śluzówek, co jest częstym zjawiskiem w okresie grzewczym, gdy powietrze w mieszkaniach jest wysuszone. Nieżyt nosa możemy łagodzić nawilżając go wodą morską lub solą fizjologiczną, lekami zawierającymi dekspantelon i ksylometazolinę, a także poprzez odciąganie zalegającej w nosie wydzieliny przy pomocy aspiratora.
W przypadku kataru u dzieci należy też stosować leki, które obkurczają błonę śluzową nosa, zmniejszając obrzęk śluzówki poprawiamy jego drożność. Co z kolei zmniejsza ryzyko powikłań, takich jak np. zapalenie ucha środkowego. Takie leki, zawierające dekspantelon i ksylometazolinę, mają też właściwości nawilżające i regeneracyjne. Preparaty te można kupić w aptece bez recepty, podaje się je dziecku przez 5-7 dni.
Czym się kierować przy wyborze aerozolu do nosa dla dzieci?
Kupując preparat w aerozolu, należy pamiętać, że te przeznaczone dla dzieci mają niższe stężenie substancji czynnej oraz niższe ciśnienie psikania, bo preparat aplikowany jest do nosa w formie delikatnej mgiełki. To ważne, by dodatkowo nie podrażniać nosa dziecka i nie zrazić go do tej formy podawania leku. Aerozole dla dzieci mają też przyjemniejszą formę aplikacji, dzięki czemu substancja bezproblemowo osadza się na wewnętrznej ściance komory nosa, co sprzyja procesowi czyszczenia i nawilżania. Nos należy dziecku czyścić tak często, jak jest potrzeba, gdy widzimy zalegającą wydzielinę.
Jakie są skutki nieleczonego kataru u dzieci?
Stosując wspomniane preparaty, zapobiegamy częstym powikłaniom infekcji wirusowej, jaką może być zapalanie ucha środkowego. U starszych dzieci może też wystąpić infekcja zatok przynosowych, co jest już znacznie poważniejszą chorobą, wymagającą konsultacji lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, lekarza rodzinnego lub laryngologa, a przy podejrzeniu podłoża bakteryjnego – włączenia antybiotyków. Drożność nosa jest ponadto niezwykle ważna u niemowląt, bo może upośledzać przyjmowanie przez nie mleka. Niemowlak z zatkanym nosem w trakcie picia mleka musi częściej robić przerwy oraz szybciej się zniechęca, co w konsekwencji może powodować mniejszą ilości przyjmowanych płynów i odwodnienie, zwłaszcza jeżeli tym objawom towarzyszy jeszcze gorączka.
