Dr Łukasz Durajski
Dyrektor Instytutu Zdrowia Dziecka
W przypadku gorączki dziecka należy aplikować mu okłady, nawadniać oraz podawać leki przeciwgorączkowe. Jeśli temperatura nie przekracza 38˚C, a samopoczucie dziecka jest dobre, to można pozwolić organizmowi samodzielnie zwalczać chorobę.
Jakie są najczęstsze przyczyny gorączki u dzieci i kiedy powinna ona budzić niepokój rodziców?
Podwyższona temperatura nie zawsze oznacza chorobę. U najmłodszych dzieci może być naturalnym efektem ząbkowania, a u starszych – fizjologicznym zjawiskiem pojawiającym się wieczorem. W takich przypadkach zazwyczaj nie ma potrzeby interwencji rodzica. Najczęściej jednak gorączka u dzieci jest objawem infekcji zarówno wirusowej, jak i bakteryjnej. Wówczas często wystarczą domowe sposoby, aby skutecznie obniżyć temperaturę dziecka.
W jaki sposób skutecznie i bezpiecznie obniżać gorączkę u dzieci w domowych warunkach?
Zalecane przez lekarzy domowe metody zbijania gorączki to np. działanie okładami. Wbrew obiegowej opinii nie kładziemy ich jednak na czole chorego, a na brzuchu lub klatce piersiowej, a okład nie ma być lodowaty, tylko zwilżony w letniej wodzie. Inną zalecaną metodą jest kąpiel – tu również temperatura wody nie może być zbyt niska, żeby nie doszło do szoku termicznego. Bardzo istotne w walce z temperaturą jest też nawadnianie, gdyż organizm dziecka musi przyjmować dużo płynów. Niekoniecznie musi to być ciepła herbata, wystarczy woda lub soki o pokojowej temperaturze.
Jakie objawy towarzyszące gorączce mogą wskazywać na konieczność pilnej wizyty u lekarza?
W przypadku gorączki u dzieci do 3. miesiąca życia należy od razu kontaktować się z lekarzem. W innych sytuacjach możemy pozwolić sobie na większą tolerancję czasową – im starsze dziecko, tym mniej powodów do konsultacji lekarskich. Jeśli jednak przez kilka godzin po podaniu leku przeciwgorączkowego utrzymuje się temperatura przekraczająca 39˚C lub jeśli występują dodatkowe objawy, takie jak biegunka, mocny kaszel czy wzmożone oddawanie moczu, to jest to sygnał, że należy zasięgnąć opinii specjalisty. Zachęcam do korzystania w takich sytuacjach z teleporady, by nie narażać dziecka na wyjście z domu i łapanie dodatkowych infekcji od innych chorych dzieci przebywających w przychodni.
Czy gorączka u dzieci zawsze wymaga podania leków przeciwgorączkowych?
O gorączce mówimy w sytuacji, gdy temperatura ciała przekracza 38˚C. Poniżej tego poziomu występuje jedynie stan podgorączkowy. Rodzice często błędnie podchodzą do stanu podgorączkowego, który nie zawsze wymaga interwencji. Jeśli dziecko ma np. 37,5˚C, czuje się w miarę dobrze, to możemy dać jego organizmowi samemu powalczyć z wirusami czy bakteriami.
Na co zwracać uwagę przy wyborze leku przeciwbólowego i przeciwgorączkowego dla dziecka, by były bezpieczne i skuteczne?
Podstawą jest kryterium wieku – leki zawierające paracetamol można podawać dziecku od razu po urodzeniu, a zawierające ibuprofen od 3. miesiąca życia. U nieco starszych dzieci istotne są też walory smakowe preparatu – łatwiej namówić dziecko do przyjmowania lekarstwa, jeśli je lubi. Na rynku dostępne są produkty o smakach owocowych, również takie, które zawierają naturalne, a nie syntetyczne aromaty. Jeżeli dziecko jest alergikiem, to oczywiście warto spojrzeć na skład preparatu i wybrać ten z jak najkrótszym składem, na który organizm dziecka nie zareaguje alergicznie. Stosując naprzemiennie różne preparaty, należy upewnić się, że w jednych substancją czynną jest ibuprofen, a w drugich paracetamol.
